بارش های روزهای پایانی تابستان در مازندران نه تنها پایانی بر شدت گرمای چند ماهه در این خطه از شمال بود بلکه زمینه ای برای آبگیری دوباره آب بندانها و تالاب های این استان را فراهم کرد.
دوستداران محیط زیست و حیات وحش اهمیت همزمانی بارش های اخیر در تالاب های مازندران با فرود اولین دسته های پرندگان مهاجر به آب خوانهای این خطه از شمال را به فال نیک گرفته و فرود گله های دیگری از مهمانان سیبری در این زیستگاه ها بر شکوه آب بندانهای مازندران می افزاید.
مازندران دارای حدود ۹۰۰ قطعه آببندان با ظرفیت ذخیره مجموع ۴۰۵ میلیون متر مکعب آب، نقش مستقیم و اساسی برای تأمین آب کشاورزی نزدیک به ۳۵ هزار هکتار از کشتزارهای استان دارند.
آب بندان های این استان علاوه بر این که می تواند تامین کننده آب برای اراضی شالیزاری باشد کاربردهای اقتصادی و گردشگری دیگری همانند رونق زراعت چوب در محدوده آب بندان ها از جمله ظرفیت های دیگری این مجموعه طبیعی است.
در سالهای اخیر با رونق کشت دوم برنج و تغییرات اقلیمی و خشکسالی حجم برداشت ها از آب خوانهای استان به مراتب بیشتر از سالهای گذشته شد و این امر زمینه ای برای کاهش تراز آب در این آب خوانها شده بود تا جایی که برخی از آب بندان ها در چند شهر مازندران بخشی از گستره آنها خشک شد و این امر نگرانی های را برای شهروندان و دوستداران محیط زیست فراهم کرده بود.
بارش های باران در روزهای اخیر از یک طرف و از سوی دیگر پایان آبیاری برای کشت رتن و کشت دوم برنج زمینه ای برای جان گرفتن دوباره رودخانه های این خطه از شمال شد و در شرایط فعلی ورودهای آب به تالاب های مازندران بیشتر از هفته های گذشته شد که همه این موارد زمینه ای برای جان گرفتن دوباره آب بندان ها و تالاب های این استان را فراهم کرد.
ورود چند سامانه بارشی جدید در مازندران زمینه ای برای بارش های در شهرهای مختلف مازندران شد که این امر فواید زیادی برای بخش های مختلف کشاورزی، تولیدی و عرصه های طبیعی داشت.
آب بندان ها که در مازندران «اِندون»، در گلستان «بندسار» و در گیلان «سِل» نامیده می شوند، مهم ترین مخازن ذخیره آب باران و نهرها برای کشاورزی هستند. هر چند که کاهش بارش ها و کم آبی در سال های اخیر سبب شد چهره ای خشک و ترک خورده از بسیاری از آب بندان ها به چشم بیاید، اما نباید از نقش بی توجهی به آب بندان ها و لایروبی و بهسازی نشدن این سازه های بومی شمال کشور در کاهش اثرگذاریشان غافل ماند.
سه استان گیلان، مازندران و گلستان در مجموع ۳۳ هزار هکتار آب بندان دارند که آب مورد نیاز حدود ۱۵۰ هزار هکتار کشتزار این مناطق را تأمین می کند.
بیشترین سهم آب بندان ها از نظر مساحت و تعداد هم مختص به مازندران است. در مازندران نزدیک به ۸۰۰ قطعه آب بندان وجود دارد که مساحت مجموع آنها حدود ۱۷ هزار هکتار است و در مجموع نیز قابلیت ذخیرهسازی ۳۴۵ میلیون متر مکعب آب را دارند.
در زمان حاضر هر هکتار آببندان قابلیت سیراب کردن پنج هکتار شالیزار را دارد که این اثرگذاری در صورت لایروبی شدن و بهسازی آب بندان تا ۲ برابر افزایش خواهد یافت. به عبارتی بخش مهمی از نیاز آبی کشاورزی در شمال کشور با بهسازی و ترمیم همین سازه های سنتی نگهداری آب برطرف می شود.
مازندران دارای ۲ تالاب بینالمللی میانکاله و فریدونکنار و چندین تالاب و آبگیر محلی چون ساهون، لپو و پلنگان، ولشت، استخرپشت، گلپل، خضر نبی، شورمست، دریوک، سراندون و بالندون، گز و کندوچال است.
مازندران همچنین افزون بر ۸۰۰ قطعه آببندان به مساحت ۱۷ هزار هکتار دارد. همه ساله در فصل زمستان۱۰۰ گونه پرنده مهاجر زمستان گذران با جمعیتی حدود ۳۰۰ هزار بال به مازندران مهاجرت میکنند.
بر اساس آمارهای رسمی، تاکنون بیش از ۴۹۰ گونه جانوری از ردههای مختلف مهرهداران اعم از پرندگان، پستانداران، خزندگان، دوزیستان و ماهیها در زیستبوم مازندران شناسایی شدهاند.
پرندگان با ۳۱۷ گونه از ۵۸ خانواده، پستانداران با ۶۳ گونه و ۱۹ خانواده، دوزیستان با ۹ گونه از ۶ جنس و ۶ خانواده، خزندگان با ۲۶ گونه از ۲۱ جنس و ۱۱ خانواده و ماهیها با ۷۵ گونه بخشی از تنوع زیستی حیات وحش مازندران را تشکیل میدهند.
نظر شما